24 Volksliederen voor middenstem en piano Uitgave: Donemus, Rijswijk 2021
In de loop der jaren heb ik een paar honderd volksliederen uit allerlei landen bewerkt voor diverse bezettingen. Inspirerende voorbeelden van componisten als Brahms, Bartók en Stravinsky laten overtuigend zien, dat in traditionele volksmuziek gave melodieën worden aangetroffen die uitstekend gebruikt kunnen worden als thema voor een compositie of als uitgangspunt voor een bewerking.
Als gevolg van de mondialisering wordt streekgebonden volksmuziek vandaag de dag nog slechts in geïsoleerde uithoeken van de wereld aangetroffen. De onstuitbare invloed van de massamedia is zo groot, dat het eigene in stijl en zeggingskracht gemakkelijk wordt prijsgegeven om te kunnen voldoen aan wat trendmatig als norm wordt gehanteerd.
De 24 voor middenstem en piano geselecteerde liederen zijn gegroepeerd naar zes landen/streken van herkomst: 4 Italiaanse, 5 van de Hebriden, 4 Spaanse, 4 Poolse, 3 Braziliaanse, 4 Britse. Stylistische verwantschap en muzikaal en tekstinhoudelijk contrast zorgen voor voldoende afwisseling binnen een groep, zodat zes liederencycli ontstaan. Gelet op de inhoud van de liedteksten kunnen de liederen zowel door een man als door een vrouw worden gezongen. De zettingen van de vijf volksliederen van de Hebriden werden oorspronkelijk voor harp gedacht maar kunnen ook aan de piano worden uitgevoerd.
Interessant is de couleur locale die in vrijwel elk volkslied is te horen. Niet alleen de taal waarin gezongen wordt verwijst naar een land of streek, maar ook en vooral aan de muzikale stijl van het lied herkennen we vrijwel meteen het land van herkomst. Het liedritme komt direct voort uit de eigen aard van de gebezigde streektaal. En wat het metrum betreft valt op, dat veel volksliederen verwant zijn aan volksdansen. Opmerkelijk is verder dat veel melodieën zich bewegen in een modale toonsoort, nog niet beïnvloed door harmonische clichés van latere tijden. Dit eigene van de couleur locale gaat verloren op het moment dat volksmuziek onder invloed van de massamedia moet plaatsmaken voor de muzikale smaak die internationaal trendmatig als norm wordt gehanteerd.